به گزارش تیترصنعت، «اس اند پی گلوبال» در یک پرونده ویژه به چشم انداز آتی تقاضا و بحث‌های بنیادین در انرژی پرداخته است. یکی از این پرونده درباره زنجیره تامین فناوری‌های پاک است. علیرغم اینکه پرسش محوری این مقاله درباره امکان‌پذیری ایجاد زنجیره تامین مستقل در این فناوری‌ها در غرب است، بخش اعظمی از محتوای آن به توصیف و تشریح تسلط چین در این حوزه پرداخته است که با توجه به اهمیت و جایگاه فناوری‌های پاک در آینده بازار انرژی و رقابت‌های بین‌المللی، مطالعه گزیده‌ای از این مطلب خالی از لطف نخواهد بود.

چه با علاقه و چه با سوءظن، دستاوردهای چین در حوزه فناوری پاک غیرقابل انکار به نظر می‌رسد و ارقام –مطابق نمودار اول- حکایت از برتری کامل چین در این عرصه دارد. به عنوان مثال، در بخش‌های مختلف فناوری فوتوولتائیک سهم چین 80 تا 90 درصد از ظرفیت تولید جهان در چین متمرکز شده است.

این برتری یک شبه پدید نیامده و حاصل یک روند ده ساله تمرکز بر توسعه ابعاد تولید، زنجیره‌های تامین و مهارت‌های تخصصی است که در نهایت به پیشتازی محصولات تجدیدپذیر و باتری‌های چینی در گذار انرژی انجامید. از سال 2015، چین برای 1000 گیگاوات ظرفیت تولید سلول‌های خورشیدی، 600 گیگاوات کارخانه تولید توربین‌های برقی و 2500 گیگاوات ظرفیت سلول‌های باتری بیش از 300 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نموده است.

کشورهای غربی در فناوری‌های پاکی همچون هیدروژن، زمین‌گرمایی و حبس کربن برتری فناورانه و تسلط بر زنجیره تامین دارند. با این حال، کالایی‌سازی این فناوری‌ها به دلایل مختلفی اعم از هزینه فراتر از انتظار و روند طولانی صدور مجوز با چالش مواجه شده است. این کشورها در سال‌های ابتدایی قرن جدید بر فناوری خورشیدی و بادی نیز تسلط نسبی داشتند. چین از همان دوره با افزایش کارایی و ابعاد فعالیت‌های خود به عنوان مدعی جدیدی مطرح گردید. همزمان، چینی‌ها با نگاه به چشم انداز برقی‌سازی حمل و نقل به سرعت به سمت دسترسی به مواد کلیدی لازم در تولید باتری و سایر فناوری‌های مرتبط حرکت کرد.

چین با توجه به برتری نسبی خود در بازار محصولات رده پایین الکترونیکی، نیازهای آتی خود در این حوزه را دنبال نمود و با بهره‌برداری از هزینه پایین‌تر سرمایه‌گذاری و تمایل به فعالیت در نقاطی که سرمایه‌گذاران غربی سراغ آن نمی‌رفتند موفق به راه اندازی واحدهای گسترده مس-کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو، معادن و واحدهای ذوب نیکل در اندونزی و معادن لیتیوم در استرالیا، آمریکای جنوبی و آفریقا شد.

اقتصاد مقیاس در کاهش هزینه‌های تولید برای سلول‌های خورشیدی و باتری‌های لیتیوم یون چین با توجه به تقاضای میلیاردها واحدی این محصولات نقشی حیاتی داشته است. با افزایش قابل‌توجه ظرفیت تولید سلول‌های خورشیدی در چین، هزینه تولید هر وات آن روندی نزولی یافت؛ به طوری که -مطابق نمودار دوم- از رقم 1.03 دلار به ازای هر وات در سال 2010، این رقم اکنون به 5 سنت (0.05 دلار) رسیده و در همین بازه زمانی، ظرفیت تولید چین از 16 گیگاوات به 818 گیگاوات افزایش یافته است.

در نهایت، بلندپروازی چین در حوزه فناوری‌های پاک نه تنها در حوزه صنایع تجدیدپذیر که در قالب تحریک رشد اقتصادی نیز واجد اهمیت است؛ چرا که براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی در آوریل 2024 تولید در فناوری‌های پاک سهمی حدود 5 درصد از رشد تولید ناخالص داخلی چین برای سال 2023 داشته و بخش انرژی‌های پاک به طور وسیع‌تر مسئولیت 20 درصد از رشد تولید ناخالص داخلی را بر عهده خواهد داشت.