در جهان امروز که رقابت اقتصادی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به نقطه اوج خود رسیده، هیچ کشوری نمی‌تواند بدون بهره‌گیری از مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد، جایگاه پایدار خود را در زنجیره‌های ارزش جهانی حفظ کند. ایران نیز طی دهه‌های گذشته، با هدف تسهیل تجارت، جذب سرمایه‌گذاری، و توسعه متوازن منطقه‌ای، به توسعه مناطق آزاد پرداخته است.
اما تجربه گذشته نشان داده که بسیاری از مناطق آزاد در فقدان حکمرانی کارآمد، شفافیت نهادی و زیرساخت‌های به‌موقع، از اهداف اولیه خود فاصله گرفته‌اند.
در این میان، مناطق آزاد جدید ـ از جمله دوغارون، مهران، سیستان، اینچه‌برون و بوشهر ـ فرصتی برای بازتعریف این سیاست ملی هستند؛ فرصتی برای حرکت از “منطقه آزاد اسمی” به “مدل حکمرانی واقعی”.
نسل جدید مناطق آزاد باید صرفاً محل ثبت شرکت و واردات خودرو نباشد؛ بلکه باید به کانون‌های خلق مزیت رقابتی، امنیت اقتصادی در مرز، و بازوی دیپلماسی اقتصادی ایران تبدیل شود. این نیازمند سه عنصر کلیدی است: چابکی اجرایی، حمایت قانونی، و انتخاب مدیران متخصص، ملی‌نگر و بومی‌فهم.
دوغارون؛ نقطه طلایی در شرق ایران
در میان مناطق جدید، «منطقه آزاد دوغارون» با موقعیت ممتاز در مرز افغانستان و واقع در شاهراه کریدور شرق به آسیای میانه، به عنوان یکی از الگوهای موفق شروع تحول، شایسته توجه ملی است.
ظرف تنها چند ماه، دوغارون توانسته ساختار اداری، ثبت شرکت‌ها، زیرساخت‌های گمرکی، نظام عوارض، و مدل همکاری با بخش خصوصی را پایه‌ریزی کند؛ آن هم در منطقه‌ای که روزی حتی دفتر اجرایی هم نداشت.
آنچه دوغارون را از سایر مناطق متمایز می‌کند، نگاه همزمان به “حاکمیت محلی” و “اقتصاد ملی” است.
دوغارون با درک حساسیت مرز، رویکرد «امنیت در خدمت توسعه» را در پیش گرفته و با جذب نیروی انسانی نخبه بومی، اجرای پروژه‌های فوری و فعال‌سازی منابع درآمدی، وارد فاز بهره‌برداری عملیاتی شده است
✍ به قلم: مجید حبیبی
( فعال حوزه مناطق آزاد کشور )
نظرات کاربران