به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، در چهلمین اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور، که به میزبانی دانشگاه تهران برگزار شد، بر ضرورت تحول در نقش دانشگاه‌ها تأکید کرد و گفت: «تغییر رویکرد دانشگاه به نهادی مسأله‌محور و توانمند در حل مسائل کشور، از مهم‌ترین مأموریت‌هایی است که امروز بر عهده رؤسای دانشگاه‌ها قرار دارد.»
وی با تاکید بر لزوم پرهیز از برخی رفتارهای سلیقه‌ای در دانشگاه‌ها گفت: «باید نگاه‌های تنگ‌نظرانه را کنار گذاشت و حتی اگر نخبگان ما را قبول ندارند، از ظرفیت آنها استفاده کرد. اگر رفتار ما به‌گونه‌ای باشد که نخبه را بپذیریم و به او احترام بگذاریم، کشور درست خواهد شد.»
رئیس جمهور با اشاره به تجارب موفق دانشگاه‌های نسل چهارم و پنجم در جهان در این زمینه افزود: «تجربه نشان داده که حل مسائل پیچیده و بین‌رشته‌ای، نیازمند نهادهایی است که از دل خود جامعه و با تکیه بر نخبگان آن، به ارائه راهکارهای قابل اجرا بپردازند. دانشگاه‌های دنیا امروز به صورت مستقیم در اداره امور کشورها مشارکت دارند و مسیر توسعه را هموار می‌کنند.»
دکتر پزشکیان با تأکید بر درهم‌تنیدگی چالش‌های کشور تصریح کرد: «مسائل و بحران‌های کشور تک‌بعدی نیستند؛ به همین دلیل، برای حل آنها نیازمند اجماع نظر و هم‌اندیشی میان اساتید و نخبگان از تمام رشته‌ها هستیم تا به راه‌حل‌هایی جامع، واقع‌گرا و قابل اجرا برسیم.»
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: «از آنجا که چالش‌های کشور بر یکدیگر تأثیرگذارند، یک راه‌حل واحد نمی‌تواند پاسخگوی آنها باشد. این مجموعه پاسخ‌ها و تحلیل‌های نخبگان است که می‌تواند سیاستمداران را نسبت به اقدام و اجرای صحیح مسائل توجیه کند.»
دکتر پزشکیان با اشاره به اهمیت گزینش درست در نظام اداری کشور اظهار داشت: «در انتخاب و گزینش‌ها باید نهایت دقت را به‌کار بست. نباید جاهل را بر عالم و ناتوان را بر توانمند حاکم کنیم. هر فرد باید بر اساس شایستگی و توانمندی در جایگاه مناسب خود قرار گیرد.»
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش راهبردی دانشگاه در حل مسائل کشور گفت: «دولت برای عبور از مشکلات، نیازمند دانشگاه است. دانشگاه‌ها باید مسئولیت‌پذیر باشند و دانشجویان را با رویکرد حل مسائل واقعی جامعه آموزش دهند. اگر اساتید از کلاس‌های درس خارج شده و وارد میدان عمل شوند، دانشگاه می‌تواند گره‌گشای بسیاری از چالش‌های کشور باشد.»
دکتر پزشکیان اضافه کرد: «وقتی علم و دانش پشتوانه تولید و صنعت کشور قرار گیرد، پیشرفت واقعی محقق خواهد شد.»
رئیس جمهور با اشاره به برنامه‌های دولت برای تعامل با دانشگاه‌ها گفت: «در نظر داریم تا در ساختار استانداری‌ها، از حضور نخبگان و اساتید دانشگاه به‌عنوان مشاوران تخصصی بهره‌مند شویم و با هماهنگی با دانشگاه‌ها، حل مسائل هر شهر و بخش را به دانشگاه‌های همان منطقه واگذار کنیم.»
دکتر پزشکیان تأکید کرد: «هر یک از شما رؤسای دانشگاه‌ها و اساتید و نخبگان کشور، ظرفیت آن را دارید که در امور مدیریتی کشور سهیم شده و نقش‌آفرین باشید.»
دکتر پزشکیان همچنین با تاکید بر لزوم پرهیز از برخی رفتارهای سلیقه‌ای در دانشگاه‌ها گفت: «باید نگاه‌های تنگ‌نظرانه را کنار گذاشت و حتی اگر نخبگان ما را قبول ندارند، از ظرفیت آنها استفاده کرد. اگر رفتار ما به‌گونه‌ای باشد که نخبه را بپذیریم و به او احترام بگذاریم، کشور درست خواهد شد.»
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: «متأسفانه اطلاع دارم که در برخی دانشگاه‌ها، اساتید و نخبگان را به بهانه‌های مختلف تحت فشار قرار می‌دهند؛ این رویه باید اصلاح شود.»
دکتر پزشکیان در ادامه، «بهره‌برداری از املاک و امکانات دانشگاه‌ها در راستای پیوند میان دانش و عمل و افزایش بهره‌وری»، «نقش‌آفرینی در حل بحران ناترازی انرژی» و «تمرکز بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به‌منظور کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، کاهش هزینه‌ها، ارتقای امنیت انرژی و توسعه اقتصادی کشور» را از جمله اولویت‌ها و مأموریت‌های کلیدی دانشگاه‌ها برشمرد و همچنین از دانشگاه‌ها خواست در زمینه بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد، به ارائه الگو و راهکار به دولت بپردازند.
رئیس جمهور با تأکید بر اهمیت مدیریت عملکرد نیروی انسانی، به‌ویژه در نظام اداری کشور، اظهار داشت: «اگر مدیریت ما موجب ایجاد تغییر رفتار نیروی انسانی نشود، آن سازمان، سازمانی مرده خواهد بود و افراد را از انگیزه و خلاقیت خواهد انداخت، این تحول باید از درون دانشگاه‌ها آغاز شود.»
دکتر پزشکیان همچنین با اشاره به بحران جدی آب در کشور، تشکیل کارگروه ویژه‌ای از نخبگان و اساتید دانشگاهی برای یافتن راهکارهای عملیاتی در این زمینه را ضروری دانست.
رئیس جمهور با اشاره به توسعه غیرعلمی تهران و تمرکز امکانات و جمعیت در پایتخت، این روند را عامل ایجاد مشکلات متعدد برای شهروندان تهرانی دانست و تأکید کرد: «ادامه این مسیر غیرممکن است. دانشگاه‌ها باید در این زمینه وارد عمل شده و راهکارهای علمی و کاربردی ارائه دهند.»
دکتر محمد حسین امید، سرپرست دانشگاه تهران و رئیس اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور، ضمن تشکر از حضور و توجه رئیس جمهور محترم به اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور، در ابتدای این اجلاس با اشاره به نقش دانشگاه‌ها در حل مسائل مهم کشور گفت: «در اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور اصل این بوده است که به مسائل کلیدی کشور پرداخته شود. در اجلاس چهلم هم با توجه به ناترازی‌های موجود در حوزه انرژی و درخواست مکرر رئیس جمهور محترم و مسئولین برای بررسی مشکل ناترازی‌ها، این موضوع و موضوع هوش مصنوعی و آینده آموزش عالی را در دستور کار گذاشتیم.»
سرپرست دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین مشکل کشور در حال حاضر سه حوزه محیط زیست، انرژی و آب است که پایه امنیت ملی کشور هستند، اظهار داشت: «برای موضوعاتی مثل نفت و گاز و غیره نیز باید کارهای مهم مشورتی انجام شود، اما این مباحث در قیاس با ناترازی در این سه حوزه، در اولویت بعدی هستند.»
دکتر امید با اشاره به اینکه دولت‌ها معمولاً باید در چهار سال مشکلات کشور را بررسی و حل کنند، خاطر نشان کرد: «بسیاری از مشکلات در دوره کوتاه عمر دولت‌ها قابل حل نیست، لذا برای پیشبرد سریع‌تر امور، باید موضوعات مهم کشور با تمام جزئیات در گفت‌وگو با دانشگاه‌ها و مراکز علمی مشخص و بررسی شود و سپس هر دانشگاهی، مسئولیت بررسی یک موضوع را بر عهده بگیرد و زمان ارائه نتایج را نیز به صورت دقیق مشخص کند تا دولت بتواند از نتایج آن استفاده کند.»
سرپرست دانشگاه تهران در ادامه گفت: «اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها اکنون ۱۳ عضو دارد که دانشگاه‌های بزرگ کشور هستند، اما این معنی نفی نقش سایر دانشگاه‌ها نیست. دانشگاه‌های بزرگ دیگری نیز در کشور وجود دارند که به لحاظ تعداد اعضای هیأت علمی و تأثیرگذاری در منطقه و غیره دانشگاه‌های مورد توجهی هستند که با توافق همه دانشگاه‌های بزرگ کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری احتمالاً دانشگاه‌های دیگری نیز به اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ افزوده خواهند شد تا از ظرفیت این دانشگاه‌ها هم استفاده شود و تحت عنوان دانشگاه‌های سطح یک قرار بگیرند.»
سرپرست دانشگاه تهران در پایان پیشنهاد کرد: «معاونان دانشجویی دانشگاه‌ها سطح یک به سرپرستی معاون دانشجویی دانشگاه تهران درباره مشکلات موجود در حوزه دانشجویی از جمله تغذیه و ایاب و ذهاب دانشجویی مطالعه و بررسی لازم را انجام دهند و راهکارهای لازم را برای حل آنها به دانشگاه‌های کشور ارائه کنند.»
دکتر سید احمد رضا خضری، مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی نیز در این اجلاس ضمن قدردانی از سرپرست دانشگاه برای برگزاری این نشست، گزارشی از چگونگی شکل‌گیری این اجلاس و سابقه برگزاری اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ ارائه کرد.
وی افزود: «در سال ۱۳۹۳ پیشنهاد شد که اجلاس و کنسرسیومی از دانشگاه‌های بزرگ و سطح یک کشور، شبیه به آنچه در کشورهای دیگر وجود دارد، تشکیل شود. مطالعات ما نشان داد که در اروپا، آسیا و آمریکا کشورهایی هستند که اجلاسی شبیه این اجلاس را دارند؛ از جمله آلمان، اسپانیا، ژاپن و غیره. بنابراین پس از مطالعات اولیه این اجلاس برای اولین بار در دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد.»
وی افزود: «پس از برگزاری اولین اجلاس، دبیرخانه اجلاس در دانشگاه تهران و به ریاست رئیس دانشگاه تهران تشکیل شد و با پذیرش سایر دانشگاه‌ها، مقرر شد دبیرخانه دائمی در دانشگاه تهران مستقر شده و اقدامات لازم برای برگزاری جلسات صورت گیرد.»
استاد دانشگاه تهران در ادامه سخنان خود اظهار داشت: «تا کنون ۳۹ اجلاس اصلی و تعداد زیادی نشست‌های فرعی معاونین برگزار شده که هر کدام به بررسی مسائل مهم آموزش عالی پرداخته‌اند و ثمرات خوبی داشته است.»
مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ به عنوان یک بازوی مشورتی، بازوی کمکی و بازوی مدیریتی قوی برای ساختار حاکمیت نام برد و افزود: «با پذیرش این اجلاس از سوی وزارت، علوم، دولت، بررسی مسائل و کارهای بزرگ کشور مثل مسأله سیلاب، زلزله و ریزش ساختمان‌ها از جمله ساختمان پلاسکو به این اجلاس واگذار شد و دانشگاه‌های سطح یک ساز و کار حل مساله را یافتند و با همگرایی دانشگاه‌ها این مسائل، بررسی و راه کار حل مساله را به دولت ارائه دادند.»
وی تاکید کرد: «دولت و حاکمیت نیز پذیرفته‌اند که دانشگاه‌ها ترکیبی از نخبگان حداکثری کشور هستند که ۶۰ درصد نخبگان علمی کشور و ۶۰ تولید علم کشور را بر عهده دارند و می‌توانند مغز متفکر حل مشکلات کشور باشند و امروز رئیس جمهور و وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری بیشتر از همه پیگیر برگزاری این جلسات هستند.»
مدیرکل حوزه وزارتی وزارت علوم با اشاره به حضور رئیس جمهور در این اجلاس، گفت: «حضور رئیس جمهور و وزیر در این اجلاس، نشان‌دهنده این است که حاکمیت و دولت علاقه‌مند به حل مسائل کشور از سوی مغز متفکر کشور، یعنی دانشگاه‌ها هستند.»
وی همچنین با اشاره به بحث‌های مطرح شده درباره ناترازی‌ها، گفت: «من معتقدم ما در علم و دانش ناترازی داریم؛ یعنی اصلاً دانش کافی برای حل برخی مشکلات را نداریم و ناترازی در بحث‌های مهم مثل حکمرانی و مدیریت از همین ناشی می‌شود. به نظرم باید خالصانه و خاضعانه نظرات اصلاحی خود را بیان کنیم و حاکمیت و دولت نیز پذیرای نظرات دانشگاهیان باشند و به نظرات دانشگاه اعتماد و اعتقاد داشته باشند.»
دکتر خضری در خصوص اصلاح آئین‌نامه‌ها و مقررات دانشگاهی نیز افزود: «این آئین‌نامه‌ها در حال اصلاح هستند و پس از اصلاح و تکمیل برای اجرا ابلاغ خواهند شد؛ ولی اگر رؤسای محترم دانشگاه‌ها دیدگاه‌ها و نظراتی دارند، می‌توانند در کارگروه‌های اجلاس، موضوعات را بررسی و جمع‌بندی کنند تا در آئین‌نامه گنجانده شود.»
در ادامه این اجلاس، رؤسای دانشگاه‌های سطح یک کشور نیز، به بیان دیدگاه‌های خود درباره ارتباط دانشگاه و دولت؛ اهمیت استفاده از هوش مصنوعی در آموزش و پژوهش؛ افزایش کارگروه‌های علمی اجلاس در دوره جدید با توجه به مشکلات موجود در کشور؛ توجه به ناترازی در حوزه انرژی و نیروی انسانی کیفی؛ تعریف مکانیسم مشخص برای ورود دانشگاه‌ها به مشکلات کشور و ارائه راه‌حل مشخص در زمان مشخص توسط دانشگاه‌ها با توجه به تخصص هر دانشگاه پرداختند.
تاکید بر استفاده از نظرات تخصصی و علمی دانشگاه‌ها در کمیسیون‌های دولت، از دیگر مباحث مطرح شده در این نشست بود و پیشنهاد شد که در این خصوص تفاهمی جدی بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دیگر دانشگاه‌ها با دولت صورت گیرد و از نظرات تخصصی اعضای هیأت علمی استفاده شود تا تصمیمات اتخاذشده در کشور، زیربنای علمی داشته باشد؛ چون عدم تعامل پایدار بین وزارت علوم و دستگاه‌های اجرایی و عدم وجود مکانیسم تعریف‌شده در این خصوص، از موانع ارتباط دانشگاه با سایر نهادها به خصوص دولت است و این عدم پایداری باعث کم‌اثر بودن مباحث و نظرات دانشگاه‌ها در امور اجرایی کشور می‌شود.
گفتنی است در این اجلاس دکتر امید، سرپرست دانشگاه تهران، گزارش تفصیلی از بحران آب در کشور در حضور رئیس جمهور ارائه نمود.
نظرات کاربران