گزارش تحلیلی فاطمه باقری سردبیر پایگاه خبری تیترصنعت، بازار کالاهای ایرانی، خصوصاً در حوزه‌های فولاد، مس، آلومینیوم، سیمان و طلا، از خرداد ۱۴۰۳ تا خرداد ۱۴۰۴ با روندی رو به رشد قیمت مواجه بوده است که همگام با عواملی چون افزایش نرخ ارز، هزینه‌های انرژی و فشار تحریم‌ها، سازوکار تولید و فروش را دستخوش تغییرات بنیادین کرده است.

بررسی داده‌ها نشان می‌دهد روند افزایش قیمت‌ها در بازه یک ساله رشد چشمگیر داشته و به طور متوسط برخی کالاها بیش از ۳۰ تا ۴۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. برای نمونه، قیمت فولاد پایه که در خرداد ۱۴۰۳ معادل ۳۹,۱۷۹ تومان بود، در خرداد ۱۴۰۴ به بیش از ۵۶,۰۳۸ تومان رسید؛ افزایشی حدوداً ۴۳ درصدی که انعکاسی از تورم موجود و نوسانات ارزی است.

تغییرات بازار کالایی ایران براساس قیمت

با این حال، نگاهی به تغییرات کوتاه‌مدت اردیبهشت تا خرداد ۱۴۰۴ حکایت از کاهش نسبی قیمت‌ها دارد که می‌تواند نشانه‌ای از سیاست‌های موفق در کنترل بازار و تلاش برای مهار تورم باشد. کاهش حدود ۳ درصدی قیمت فولاد در همین بازه زمانی نشانگر ثبات نسبی و پاسخ بازار به اقدامات کنترلی دولت است.

کالاهای استراتژیک دیگری مانند مس کاتدی، آلومینیوم و سیمان نیز روندی مشابه داشته‌اند؛ افزایش سالانه قیمت، همراه با کاهش یا ثبات قیمتی در ماه‌های نزدیک به خرداد ۱۴۰۴. این وضعیت بیانگر آن است که عوامل بلندمدت تورم‌زا در کنار اقداماتی برای تعدیل نوسانات ماهانه همچنان در بازی بازار نقش‌آفرینی می‌کنند.

دلایل نوسان قیمت کالا

دلایل این نوسانات چندجانبه و پیچیده‌اند؛ نرخ ارز که افزایش مستمر خود را داشته، در کنار هزینه بالای حامل‌های انرژی به ویژه در صنایع فولاد و سیمان، بار اصلی را بر دوش قیمت‌ها گذاشته‌اند. علاوه‌بر آن، تحریم‌ها و محدودیت‌های وارداتی باعث شده‌اند شرکت‌ها برای تأمین مواد اولیه و تجهیزات به چالش بربخورند و هزینه‌های تولید را بالا ببرند. در نهایت، نوسانات جهانی بر قیمت‌های فلزات اساسی و طلا اثرگذار بوده و تقاضاهای منطقه‌ای نیز به سمت کالاهای ایرانی گرایش یافته است.

با وجود افزایش حجم فروش در بسیاری از شرکت‌ها، رشد سودآوری آنها همزمان نبوده است. این موضوع به دلیل فشار هزینه‌ها و مشکلات فناوری و واردات تجهیزات است که رقابت‌پذیری شرکت‌های ایرانی را در سطح منطقه و جهان تحت فشار قرار می‌دهد. مهم‌ترین بازیگران این بازار، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و سیاست‌گذاری دقیق، می‌توانند موقعیت خود را تثبیت کنند ولی باقی بازار در معرض آسیب نوسانات قرار دارد.

بازار ایران از خرداد 1403 تا خرداد 1404

نگاهی به بازه خرداد ۱۴۰۳ تا خرداد ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که بازار کالاهای ایرانی در تقاطع عوامل داخلی تورم‌زا و تحولات جهانی قرار دارد. ثبات نسبی و کاهش قیمت‌ها در بازه کوتاه اردیبهشت تا خرداد ۱۴۰۴ نوید بخشی از مدیریت موفق است اما چالش‌های اقتصادی همچنان پابرجا هستند و نیازمند سیاست‌های پایدار، بهبود بهره‌وری و گسترش فناوری برای حفظ و ارتقای توان رقابتی کشور است.

داشتن این دید جامع و تخصصی، می‌تواند مسیر تفکر و تصمیم‌گیری فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران را روشن‌تر سازد و به تقویت بازار و اقتصاد ملی کمک کند.